„Myśli przychodzą, kiedy chcą, a nie kiedy ja chcę”. Znana refleksja Nietzschego będzie równie prawdziwa w odniesieniu do emocji, które też nie pojawiają się ani nie znikają na życzenie. Ale czy da się panować nad emocjami, czy lepiej od razu z tego zrezygnować, oszczędzając sobie próżnego wysiłku? I jak radzić sobie z negatywnymi emocjami? Każdy z nas przeżywa czasami negatywne emocje a problemy z emocjami dotyczą dziś bardzo wielu osób. W tym artykule postaramy się wyjaśnić, co to są emocje i podpowiedzieć kilka użytecznych technik, które ułatwiają radzenie sobie z emocjami. Niektóre prawdopodobnie znasz, a może nawet stosujesz, ale niektóre Cię zaskoczą. Czy decydujesz, jak kontrolować emocje? Istnieje wiele teorii na ten temat. Niektórzy psychologowie uważają, że całkowita kontrola emocji jest możliwa, inni są przeciwnego zdania. Możemy jednak ostrożnie założyć (a wyniki wielu badań to potwierdzają), że sposób, w jaki interpretujesz swoje emocje, może zmienić sposób, w jaki je przeżywasz. Na przykład ktoś, kto panicznie boi się publicznych wystąpień, czuje się tak dlatego, że interpretuje swoje nerwy jako coś negatywnego, jako wysłany przez jego ciało sygnał do ucieczki. Nie wie, jak opanować emocje. Tak zwany „urodzony mówca” też tak naprawdę się denerwuje, ale interpretuje to jako podniecenie i wyzwanie, a nie jako negatywne emocje. Twoje ciało daje ci energię do zrobienia czegoś, ale jak użyjesz tej energii, zależy od ciebie . Są ludzie, którzy czekają kilka godzin na kolejkę górską i jeszcze za to płacą, podczas gdy inni od razu rezygnują. Nikt nie lubi czekać i obaj czują podobne emocje, ale interpretują je inaczej: jako nieunikniony koszt zabawy albo jako nieznośny ciężar. Co się stanie, gdy emocje wymkną się spod kontroli Nie możesz powstrzymać się od odczuwania emocji. Emocje istnieją, ponieważ mają funkcję ewolucyjną. Gdyby nasi przodkowie nie odczuwali strachu przed drapieżnikami, prawdopodobnie nie byłoby nas tutaj. Ciało migdałowate jest częścią mózgu odpowiedzialną za wyzwalanie emocji, tak jakby była automatyczną reakcją w postaci agresji lub ucieczki w obliczu zagrożenia. Dlatego tak trudno kontrolować siłą woli źródło emocji: oznaczałoby to anulowanie reakcji, na którą jesteśmy genetycznie zaprogramowani. Ten rodzaj reakcji emocjonalnej jest zatem konieczny. Jednak u niektórych osób nie jest właściwie regulowany i może się zdarzyć, że: Występuje w sytuacjach, w których nie ma realnego zagrożenia (jak w nerwicy lękowej) Nie dezaktywuje się z upływem czasu (jak w depresji). Mózg „zawiesza się” w tym stanie i nie potrafi przełączyć się na tryb normalnego funkcjonowania. Kiedy ciało migdałowate przejmuje twoje działania, zwykle jest za późno. Dlatego musisz nauczyć się jak radzić sobie z emocjami i zacząć działać wcześniej. Musisz się przyzwyczaić do wykrywania sygnałów, które wskazują, że jesteś na prostej drodze do utraty kontroli nad sobą. Negatywne emocje – niemiła prawda Często słyszymy pytania od naszych klientów: Co to są emocje? Jakie są emocje? A więc kilka zdań na ten temat: Istnieją 4 rodzaje podstawowych emocji , które ewoluowały w kierunku pozostałych bardziej złożonych uczuć: gniew, strach, radość i smutek. Do sytuacji wywołujących negatywne emocje nie sposób się przyzwyczaić, ale bez względu na to, ile wygrasz na loterii lub jak szczęśliwie się zakochasz, pozytywne emocje zawsze maleją. Próbowano nawet to zmierzyć i okazało się, że smutek trwa przeciętnie cztery razy dłużej niż radość. Warto zatem nauczyć się zarządzania emocjami. Co nie działa? Myślisz: „nie radzę sobie z emocjami”? Istnieje niemało „dobrych rad”, które w popularnych publikacjach przedstawia się jako „techniki psychologiczne” ułatwiające radzenie sobie z emocjami, jednak ich przydatność jest co najmniej wątpliwa. Oto kilka z nich. 1. Staraj się nie myśleć o tym, co cię martwi Naprawdę? Czy da się i jak wyłączyć emocje, zwłaszcza te negatywne? Spróbuj intensywnie odpędzać od siebie myśl o, dajmy na to, różowym słoniu, a zacznie ona cię prześladować z powodu efektu odbicia. W przypadku osób cierpiących na depresję, nieustannie atakowanych przez negatywne myśli, tłumienie emocji jest całkowicie bezproduktywne, ponieważ wracają one jeszcze silniejsze. 2. Odpręż się i weź głęboki oddech… Powszechnie zaleca się, abyśmy wzięli głęboki oddech, gdy jesteśmy wściekli lub bardzo zaniepokojeni. Ale zwykle to nie działa, ponieważ fizjologiczny składnik emocji jest prawie zupełnie nieważny. Przypomnij sobie, kiedy ostatnio bardzo się rozgniewałeś. Byłeś przecież spokojny, zanim dopadł cię gniew. Prawdopodobnie miałeś dobry dzień, dopóki ktoś cię (na przykład) nie oszukał, prawda? Poprzedni stan relaksu nie mógł powstrzymać cię od złości. A jeśli kiedykolwiek poleciłeś komuś zrelaksować się, gdy był zły, pewnie zauważyłeś, że to nie działa zbyt dobrze. To tak, jakby zamiast wysłuchać kogoś, kto uważa, że doznał niesprawiedliwości, zalecalibyśmy mu wzięcie środka uspokajającego. Nie chodzi o to, że stosowanie technik relaksacyjnych jest złe. W rzeczywistości medytacja, jak się jeszcze przekonamy, jest całkiem przydatna. Ale próbując się odprężyć, gdy już opanują cię emocje, będziesz leczyć objawy, a nie przyczynę. 3. Uwolnij napięcie za pomocą innych środków Jeszcze nie tak dawno powszechnie zalecano „uwalnianie emocji”. Organizowano warsztaty dla osób w żałobie lub „eventy”, podczas których których menedżerowie mogli wyładowywać swoją agresję niszcząc przedmioty. Najnowsze badania psychologiczne sugerują, że ten rodzaj katharsis nie działa. Może nawet mieć negatywne skutki: uleganie pokusie niszczenia wszystkiego może zwiększyć twoją agresywność w krótkim czasie. To samo dotyczy ćwiczeń fizycznych: chociaż są dobre dla twojego serca, nie będą w stanie uspokoić twoich emocji . Emocje nie są zawarte w naszym ciele i nie wyjdą z nas jak nadmiar pary przez zawór bezpieczeństwa. 4. Postaraj się myśleć pozytywnie Kwestia wpływu optymistycznych myśli na regulowanie emocji budzi kontrowersje. Mogą zmniejszyć intensywność negatywnych emocji, ale te ostatnie są przetwarzane prawie całkowicie nieświadomie. Gdy stajesz się ich świadomy, często jest za późno . Jednak samo poszukiwanie pozytywnego aspektu każdej sytuacji nie jest złe. Jeśli zamiast „nie będę w stanie tego zrobić” powiesz sobie „to skomplikowane, ale mogę sobie z tym poradzić”, zapobiegnie to pogorszeniu negatywnych emocji. Co działa? Jak panować nad emocjami – ćwiczenia Inteligencja emocjonalna to zdolność do rozpoznania i zrozumienia własnych nastrojów. Rozumiejąc swoje trudne emocje, kiedy i dlaczego jesteś zły, nerwowy lub smutny, możesz działać na przyczyny, a nie tylko na objawy. Kiedy widzisz, że nieuchronnie zmierzasz w kierunku negatywnego stanu emocjonalnego, następujące techniki panowania nad emocjami mogą być skuteczne w zatrzymywaniu lub spowalnianiu reakcji łańcuchowej. 1. Staraj się pamiętać o swoich zaletach i sukcesach Ponowne potwierdzenie twoich mocnych stron jest jedną z najlepszych strategii zarządzania twoimi uczuciami. Polega ona na myśleniu o tym, co spowodowało tę emocję, ale przy umniejszaniu jej negatywnego znaczenia. Przykład: zamiast być złym, ponieważ spóźniłeś się do pracy, możesz pomyśleć, że skoro zawsze przybywasz na czas, to nie jest tak poważne. Autoafirmacja działa, gdy intensywność emocji jest wciąż niska i mamy czas na poszukiwanie innego punktu widzenia sytuacji. Co ciekawe, strategia ta sprawdza się szczególnie dobrze w przypadku kobiet. Gdy następnym razem poczujesz brak kontroli nad emocjami, przypomnij sobie te rzeczy, z których jesteś dumny ze swojego życia. 2. Skieruj uwagę na coś innego To całkiem skuteczny sposób, gdy przewidujemy, że przeżyjemy intensywne emocje, a nie mamy wystarczająco dużo czasu, aby korzystać z innych strategii. Podobnie uspokajamy małe dziecko, które nie przestaje płakać, odwracając jego uwagę: „widziałeś lalkę?” albo „co tu mam?”. Technika rozproszenia polega na odłączeniu się od negatywnych emocji poprzez skupienie uwagi na neutralnych myślach. Na przykład, jeśli twój szef staje się naprawdę nieznośny, zamiast myśleć o wypowiedzeniu, możesz pomyśleć o spotkaniu z przyjaciółmi w najbliższą sobotę. Chociaż na dłuższą metę prawdopodobnie nie jest najlepszą strategią, rozpraszanie działa, zwłaszcza jeśli skupiasz swoją uwagę na czymś konkretnym zamiast pozwalać swemu umysłowi wędrować. 3. Pomyśl o najbliższej przyszłości Bardzo intensywne emocje mogą sprawić, że zapomnisz o konsekwencjach swoich działań. Chociaż twoja frustracja, gniew czy nerwy wydają ci się teraz bardzo ważne, pomyśl, czy nadal będziesz to odczuwać jutro czy pojutrze. Myślenie o najbliższej przyszłości jest bardzo skuteczne w utrzymaniu samokontroli. 4. Medytuj regularnie Naukowo udowodniono skuteczność medytacji w zapobieganiu powtarzającym się negatywnym myślom. Próby relaksowania się tą techniką tylko wtedy, gdy emocje cię napadną, nie będą zbyt skuteczne, jednak regularne medytowanie w dłuższej perspektywie jest w stanie trwale zmniejszyć poziom aktywacji ciała migdałowatego. 5. Pozwól sobie martwić się później Powiedzieliśmy, że tłumienie emocji lub myśli powoduje, że powraca ona z jeszcze większą siłą. Jednak świadome odłożenie ich na określony czas, np. 30 minut, może zadziałać! Mimo że wygląda to na alternatywny sposób uniknięcia myślenia o czymś, okazuje się, że po tym okresie przerwy emocje powracają z dużo mniejszą intensywnością. 6. Pomyśl o najgorszym, co może ci się przydarzyć Pamiętasz „Bez przebaczenia” z Clintem Eastwoodem? Grany przez niego bohater, mimo wieku i „zużycia emocjonalnego”, jest wciąż najlepszym rewolwerowcem na Dzikim Zachodzie. I to nie ze względu na szybkość czy celność. Jak sam mówi, dzieje się tak dlatego, że kiedy kule zaczynają latać, kontroluje swoje emocje i pozostaje spokojny. Ale jak zachować spokój? Cóż, myśląc o śmierci. I to dużo. Nie chodzi o to, żeby „zapisać się” do subkultury gotyckiej, ale myślenie o najgorszym, co może ci się przydarzyć, pomoże ci zrelatywizować codzienne problemy. 7. Prowadź dziennik swoich emocji Przelewanie na papier swoich najgłębszych myśli i uczuć okazuje się uzdrawiające zarówno psychicznie, jak i fizycznie (jest nawet w stanie przyspieszyć gojenie się ran!). Powadzenie emocjonalnego pamiętnika na temat tego, co czułeś w różnych sytuacjach, pomoże ci zmniejszyć nawroty negatywnych myśli. 8. Zrób sobie przerwę ze szklanką Coca-Coli Twoja samokontrola nie jest nieskończona. Pomyśl o tym jak o wyścigu, po którym jesteś wyczerpany i potrzebujesz czasu na regenerację przed ponownym bieganiem. W ten sam sposób, jeśli uda ci się opanować emocje, unikaj natychmiastowego wystawiania się ponownie na napiętą sytuację. Najbardziej zaskakujące jest to, że utrzymywanie kontroli pochłania glukozę, tak jakbyś ćwiczył dosłownie. Dlatego, aby odzyskać samokontrolę, wypij napój bogaty w cukry (to nie żart!), a jeśli z jakichkolwiek powodów nie możesz tego zrobić, po prostu odpocznij. Kluczem jest zidentyfikowanie, kiedy poziom samokontroli jest niski i unikanie kolejnych sytuacji emocjonalnych w miarę powrotu do pełnej kondycji. 9. Kiedy wszystko zawiedzie, poszukaj lustra Tak, to może się wydawać zaskakujące, ale może się przydać, gdy jesteś wściekły. Widząc swoje odbicie, jesteś w stanie obserwować siebie z bardziej obiektywnej perspektywy i dlatego oddzielisz się na kilka chwil od swojej emocjonalności. Im bardziej jesteś świadom tego, co robisz, tym więcej masz zdolności kontrolowania swoich emocji. Obserwowanie siebie w lustrze zwiększa poziom samoświadomości i pomaga zachować się w bardziej cywilizowany sposób. 10. Najważniejsze: Jak radzić sobie z emocjami? Znajdź ich przyczynę Na dłuższą metę kluczem nie jest walka z emocjami, ale rozpoznanie ich i zrozumienie, dlaczego ci się to przydarza. Ważne jest, aby być szczerym wobec siebie. Poznanie prawdy o twoich uczuciach pomoże ci przewidywać swoje zachowania, a to – jak wiemy – jest kluczem do skutecznej samokontroli. Wniosek? Czy radzenie sobie z emocjami jest rzeczywiście takie trudne? Tak naprawdę nie ma jednego rozwiązania. Znalezienie najbardziej odpowiedniej dla siebie techniki panowania nad negatywnymi emocjami i zrozumienie ich pochodzenia w celu leczenia przyczyny jest jedynym sposobem, aby uniemożliwić im przejęcie kontroli nad naszym umysłem. Czujesz, że potrzebujesz wsparcia, by nauczyć się jak radzić sobie z emocjami? Nie wiesz, jak opanować emocje w codziennym życiu? Jeśli rozważasz rozpoczęcie psychoterapii indywidualnej, zapraszamy do umówienia się na wizytę z jednym z terapeutów w Strefie Myśli. Napisz recepcja@ lub zadzwoń 22 490 44 12.